Het doel van een proeftijdbeding in een arbeidsovereenkomst is het nagaan of partijen daadwerkelijk goed bij elkaar passen en aan elkaars verwachtingen voldoen. Indien dit niet zo is, zijn zowel werkgever als werknemer bevoegd de arbeidsovereenkomst per direct op te zeggen binnen deze proeftijd. Op die manier wordt voorkomen dat zij voor een langere tijd aan elkaar verbonden zijn en verplichtingen tegenover elkaar hebben.
Minder bekend is de mogelijkheid om de arbeidsovereenkomst op te zeggen al vóór de proeftijd van start is gegaan. Hierbij zijn enkele kanttekeningen te plaatsen. Zo moet de opzegging mondeling of schriftelijk gebeuren. Al hoeft de werkgever daarbij in beginsel geen opzegginsgrond te noemen. Wanneer de werknemer echter vraagt om de reden voor het voortijdig proeftijdontslag, moet de werkgever dit schriftelijk opgeven.
Daarnaast mag de opzegging geen onrechtmatige daad opleveren, de opzegging mag niet in strijd zijn met de eisen van goed werkgeverschap en er mag geen sprake zijn van misbruik van bevoegdheid. Voorbeelden hiervan zijn het voortijdig opzeggen van een arbeidsovereenkomst omdat de toekomstige werkneemster zwanger is. Of het voortijdig opzeggen door werkgever na een uitgebreide sollicitatieprocedure, inclusief een arbeidsvoorwaardengesprek, waarbij werkgever bekend is met de grote belangen die bij werknemer spelen.
In tijden zoals deze kan het voorkomen dat u als werkgever gedwongen bent om over te gaan tot een voortijdig proeftijdontslag. Een dergelijke opzegging is in beginsel rechtsgeldig. Alleen bestaat de kans, ook gelet op de komende steunmaatregelen van de overheid, dat u wellicht schadeplichtig bent.
Indien een voortijdig proeftijdontslag rechtsgeldig is, kan er schadeplichtigheid ontstaan voor de werkgever. De reden voor de opzegging speelt hierbij een grote rol. Als de reden voor het ontslag geheel is gelegen in de sfeer van de werkgever, kan het zo zijn dat de werkgever een schadevergoeding verschuldigd is. Dit kan bijvoorbeeld zo zijn indien er sprake is van een opzegging op grond van bijvoorbeeld discriminatie of bedrijfseconomische redenen.
Vraagt u zich af of opzegging voor de start van de arbeidsovereenkomst mogelijk is in verband met de corona-crisis en wilt u hierover sparren? Dan kunt u altijd contact opnemen met een van onze arbeidsrechtspecialisten.