De bouw- en technieksector is voor de Nederlandse economie een essentiële motor. Dat de bouwsector op volle kracht kan blijven werken, is van groot maatschappelijk belang. De betrokken partijen moeten daarbij rekening houden met de nieuwe omstandigheden waar de bouwsector mee te maken heeft.
Aan het begin van de coronacrisis schreven wij al over de volgende bouw gerelateerde onderwerpen:
In dit artikel gaan wij in op het sluiten van contracten nu en in de toekomst, waarbij rekening wordt gehouden met de coronacrisis. Eerst gaan wij in op verschillende onderwerpen in bouwcontracten waar mogelijk flexibiliteit bij gewenst is, daarna gaan wij in op een belangrijk element: de risicoverdeling.
In de huidige markt is onder andere behoefte aan flexibiliteit ten aanzien van prijsafspraken, planning, opleveringstermijn, bezetting van het personeel, toegankelijkheid van de bouwplaats en de te gebruiken materialen. De gewenste flexibiliteit kan in de overeenkomst worden opgenomen, ook wanneer gebruik wordt gemaakt van een standaard set voorwaarden zoals de UAV of UAV-GC.
Met behulp van gefaseerd werken, overlegplichten, monitoren en documenteren is het mogelijk om te controleren welke omstandigheden hebben geleid tot corona gerelateerde meerkosten, vertragingen en andere onwenselijke gevolgen. Vervolgens kunnen de gevolgen aan de hand van de kosten- en risicoverdeling worden opgevangen. Dat de contractuele risicoverdeling belangrijk is, is de laatste tijd gebleken.
In verband met de grote maatschappelijke en economische gevolgen is de coronacrisis in de Nederlandse rechtspraak in het algemeen aanvaard als onvoorziene omstandigheid (art. 6:258 BW) voor overeenkomsten die vóórafgaand aan de coronacrisis zijn gesloten. Dit heeft tot gevolg dat de rechter, op verzoek van een van de partijen, de overeenkomst mag ontbinden of wijzigen.
De coronacrisis (en mogelijk ook soortgelijke pandemieën en gebeurtenissen) zal niet langer als onvoorziene omstandigheid worden aangemerkt bij overeenkomsten die vanaf nu worden gesloten. Inmiddels heeft namelijk iedereen kennis genomen van (de impact van) de coronacrisis en zal daar vanaf nu rekening mee moeten houden bij het contracteren.
We kunnen onder andere rekening houden met de gevolgen die de rechter verbindt aan het feit dat er sprake is van een onvoorziene omstandigheid. Wanneer de rechter de overeenkomst wijzigt of ontbindt, brengt dat nadeel met zich mee. In de literatuur en de rechtspraak is aanvaard dat dit nadeel moet worden verdeeld tussen de partijen.
In het algemeen wordt bij de verdeling van het nadeel een 50/50 verdeling aangehouden. Van deze verdeelsleutel wordt afgeweken wanneer in de overeenkomst een andere risicoverdeling is opgenomen. In dat geval wordt aangesloten bij de risicoverdeling die partijen hebben bedoeld en die in de overeenkomst is opgenomen. Daarom is risicoverdeling een belangrijk element in de overeenkomst.
In de overeenkomst kan worden bepaald welke partij het volledige risico of meer risico draagt. Er zijn dan ook verschillende risicoverdelingen mogelijk. Bijvoorbeeld op de aannemer kan het specifieke risico rusten voor de (on)voldoende beschikbaarheid van personeel, materiaal en voorraden. Zo kan een opdrachtgever het risico van meer algemene gevolgen dragen, omdat hij in de coronacrisis de opdracht geeft tot bouwen.
Reden dus om erover in gesprek te gaan met uw contractspartij; contracteren is maatwerk, juist nu!
Heeft u advies nodig bij het opstellen van een (bouw)contract waar de nodige flexibiliteit en een passende risicoverdeling in is opgenomen?