Marxman Advocaten beschikt over een team specialisten op het gebied van M&A. Berthe Schellinger, Pieter Verloop en Dennis Kok houden zich dagelijks bezig met deze praktijk. Omdat zij graag hun kennis delen, verschijnt er regelmatig een blog op onze website over dit onderwerp. Vorige keer hielden bespraken we de aandeelhoudersovereenkomst. Deze week de voorlopig laatste blog in deze serie.
In dit laatste blog van de blogserie M&A staan de stappen van een overname centraal. Hoe is uw (juridische) route van interesse tot aankoop van een onderneming? In vijf stappen nemen wij u mee door dit proces.
Nadat een koper serieuze interesse heeft getoond, vangt het (ver)koopproces meestal aan met het tekenen van een geheimhoudingsovereenkomst. De verkoper wil immers niet zonder meer zijn bedrijfsinformatie delen. Over de inhoud kan tussen partijen onderhandeld worden; zo wordt onder meer bepaald welke informatie onder de geheimhouding valt en met welke adviseurs informatie gedeeld mag worden. In de geheimhoudingsovereenkomst spreken partijen af dat alles wat tijdens het (ver)koopproces besproken wordt en aan informatie gegeven wordt, tussen deze partijen blijft.
Nadat de geheimhoudingsovereenkomst is getekend, stellen partijen vaak een ‘letter of intent’ (LOI) op. De benaming van dit stuk verschilt; het wordt ook wel een intentieovereenkomst, ‘term sheet’ of ‘heads of terms’ genoemd. In de LOI spreken partijen af welke grondslagen gelden voor verdere onderhandelingen en op te stellen finale stukken. Van belang is onder meer welke voorwaarden gelden en wanneer partijen de onderhandelingen mogen stoppen. Ook over het due diligence onderzoek en de tijdlijnen worden vaak afspraken opgenomen. Zo regelt de LOI de ‘intentie’ van partijen. Het stelt kaders voor het vervolg van het (ver)koopproces. Het staat partijen vrij om in latere overeenkomsten gezamenlijk van de LOI af te wijken, maar de LOI zal in beginsel als uitgangspunt blijven gelden. Dat maakt dit stuk belangrijker dan vaak wordt gedacht.
Nadat ook de LOI is getekend, zal de koper over willen gaan tot een ‘due diligence’-onderzoek. Met (veelal) juridische, fiscale en economische specialisten wordt via dit onderzoek inzicht verkregen in de positie van de te kopen onderneming. Potentiële risico’s worden in kaart gebracht. Zodoende kan een beslissing worden genomen over het al dan niet overgaan tot koop van de onderneming. Bekende risico’s zijn onder meer ‘change of control’-clausules in overeenkomsten, waardoor leveranciers of klanten na een overname hun overeenkomst kunnen beëindigen. Maar ook lopende juridische procedures, onjuiste besluitvorming, ongeoorloofde dividenduitkeringen of bepaalde bedingen in arbeidsovereenkomsten dienen onder de loep te worden genomen.
De uitkomsten van het due diligence-onderzoek zijn mogelijk van invloed op de uiteindelijke koopprijs en te bedingen garanties en vrijwaringen.
Wanneer het due diligence-onderzoek is afgerond, treden partijen met elkaar in onderhandeling over de inhoud van de koopovereenkomst. De resultaten van het due diligence onderzoek hebben invloed op de op te nemen bepalingen. Onderhandeld zal worden over het opnemen van bepalingen ten aanzien van de verdeling van het (financiële) risico van onzekere gebeurtenissen. Als uit het due diligence-onderzoek blijkt dat claims van de fiscus of een leverancier te verwachten zijn, dan kunnen hierover specifieke vrijwaren en/of garanties door de koper van verkoper worden verlangd. Ook aanpassing van de koopprijs kan in zo’n geval een optie zijn. Meestal verloopt de overname van een onderneming door middel van een aandelentransactie. Ook kan worden gekozen voor een activa-/passivatransactie, waarbij (een gedeelte van) de bezittingen en verplichtingen door de koper worden genomen.
Op het moment dat partijen het eens zijn over de voorwaarden waaronder de transactie zal plaatsvinden (zoals datum, wijze van overdracht, enzovoort), tekenen partijen de SPA of APA (‘signing’). Soms wordt de ‘signing’ gescheiden van de uiteindelijke juridische eigendomsoverdracht. Bijvoorbeeld om de koper tijd te geven de benodigde financiering rond te krijgen of andere (opschortende) voorwaarden te vervullen.
Wanneer alle documenten gereed zijn en aan alle voorwaarden is voldaan, vindt de ‘closing’ plaats. Dit is de daadwerkelijke ondertekening van alle documenten en ingeval van aandelenoverdracht, de overdracht van de aandelen bij de notaris tegen betaling van de koopprijs.
Een bedrijf overnemen kent vele facetten. Het is van belang u bij elke stap in het proces gedegen te laten adviseren. De M&A specialisten van Marxman Advocaten zijn experts op het gebied van overnames en helpen u graag verder!
De blogs in deze reeks worden geschreven door onze specialisten op het gebied van M&A: Berthe Schellinger, Pieter Verloop en Dennis Kok. Heeft u vragen? Neem dan gerust contact op!