Wanneer ontstane schade bij een schuldeiser is ontstaan door ernstig persoonlijk verwijtbaar handelen van de bestuurder van de schuldenaar, kan deze bestuurder daar persoonlijk voor aansprakelijk worden gehouden. Uit een recente uitspraak van de rechtbank Oost-Brabant volgt dat dit het geval kan zijn, wanneer de bestuurder van een stichting die een festival organiseert geen rekening houdt met een slechte weersverwachting. Het festival viel in het water. De bestuurder belandde van de regen in de drup.
Een statutair bestuurder van een rechtspersoon is verantwoordelijk voor het nakomen van verbintenissen. Een bestuurder mag ook niet onrechtmatig handelen. De wet neemt bij rechtspersonen tot uitgangspunt dat alleen de rechtspersoon aansprakelijk is voor schade die voortvloeit uit het niet nakomen van verbintenissen of een onrechtmatige daad. Alleen in uitzonderlijke gevallen kan de bestuurder persoonlijk aansprakelijk worden gesteld. Hiervoor moet kort gezegd sprake zijn van ernstige persoonlijke verwijtbaarheid, wat bijvoorbeeld inhoudt dat de bestuurder wist of behoorde te weten dat de vennootschap niet aan haar verplichtingen zou kunnen voldoen en geen verhaal zou bieden.
Om te beoordelen of sprake is van een persoonlijk ernstig verwijt, wordt onder meer gekeken naar het ‘Beklamel-criterium’. In de kern houdt dit criterium in dat de bestuurder bij het aangaan van de verbintenis wist of behoorde te begrijpen dat een benadeelde zoals een schuldeiser van de vennootschap als gevolg van het handelen van de bestuurder schade zou lijden. Over dit aansprakelijkheidscriterium wordt met regelmaat geprocedeerd.
Kort gezegd: ja. In een recent vonnis van de rechtbank Oost-Brabant was deze ‘Beklamel’-regel opnieuw onderwerp van de procedure. In deze zaak is een bestuurder namens de stichting (rechtspersoon) verbintenissen aangegaan met een andere partij, terwijl hij volgens de rechtbank redelijkerwijs had moeten weten dat de stichting haar betalingsverplichtingen niet zou kunnen nakomen. De stichting organiseerde namelijk een eenmalig festival en was voor de voldoening van haar verplichtingen tegenover schuldeisers hoofdzakelijk afhankelijk van de inkomsten uit de verkoop van munten op het festival. De weersvoorspellingen waren echter slecht. De bestuurder had volgens de rechtbank moeten beseffen dat de opkomst laag zou zijn en dat er dus minder munten verkocht zouden worden dan begroot, waardoor het festival met verlies zou worden afgesloten. Desondanks was de bestuurder akkoord vlak voor aanvang van het festival gegaan met extra werkzaamheden. Volgens de rechtbank is de bestuurder daarmee een verbintenis aangegaan terwijl hij had moeten weten dat de vennootschap deze niet zou kunnen nakomen. De inkomsten bleven achter en de rechtbank oordeelt dat de bestuurder persoonlijk aansprakelijk is voor de ontstane schade.
De uitspraak zet aan het denken. Niets is immers zo veranderlijk als het weer. En achteraf is het gemakkelijker te oordelen dat het voor de hand ligt dat er bij slecht weer minder bezoekers komen; het is dan immers aantoonbaar gebeurd. De bestuurder moest deze afweging echter vooraf maken.
Voorkomen moet worden dat bestuurders uit angst voor eventuele persoonlijke aansprakelijkheid geen risico’s meer durven nemen. Daartegenover staat het risico dat de bestuurder in deze zaak genomen heeft, door te handelen op basis van een begroting die zwaar leunt op het bezoekersaantal en de uitgaven van deze bezoekers. De rechtbank vindt dit kennelijk niet meer het normale ondernemersrisico, waarvan de aansprakelijkheid wettelijk bij de vennootschap ligt.
Dit vonnis laat zien dat het voor bestuurders van belang is om zich bewust te zijn van hun verantwoordelijkheid en zorgvuldig te handelen bij het aangaan van verbintenissen. En tegenwoordig speelt daarbij dus blijkbaar ook de weersvoorspelling een rol.
Twijfelt u over uw handelen als bestuurder, of bent u gedupeerd door het handelen van een andere partij? Neem dan gerust contact op met één van onze specialisten van Team M&A. Wij voorzien u graag van advies.